![](/media/lib/405/n-vlt-5bc0dd17f072bd5ed6da67321f91803b.jpg)
Polacy pomagają stworzyć nowoczesny spektrograf dla VLT Europejskiego Obserwatorium Południowego
2 czerwca 2020, 14:06Centrum Astronomiczne Mikołaja Kopernika (CAMK) Polskiej Akademii Nauk jest częścią międzynarodowego konsorcjum, które zostało wybrane przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) do wykonania badań fazy A nowego spektrografu dla Very Large Telescope (VLT).
![](/media/lib/377/n-mikrobiom-5965e5ca24e94f178ed7e201981e12df.jpg)
Mózg chorych z CA krwawi z powodu... nieprawidłowego mikrobiomu jelitowego
2 czerwca 2020, 05:47Naukowcy z University of Chicago zauważyli, że mikrobiom jelit osób cierpiących na rzadką chorobę genetyczną powodującą krwawienia do mózgu, różni się od mikrobiomu osób, u których choroba ta nie występuje. Co więcej, stwierdzili, że to molekuła, powstająca w wyniku nierównowagi pomiędzy różnymi populacjami bakterii, powoduje uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu.
![](/media/lib/405/n-sindos-432eed2b241ffaf566d02e8a8551e21d.jpg)
Rewolucja w datowaniu. Wydarzenia z greckiej epoki żelaza miały miejce nawet o 150 lat wcześniej
1 czerwca 2020, 10:42Chronologia wczesnej epoki żelaza starożytnej Grecji jest obecnie rekonstruowana na podstawie stylów ceramiki. Dopiero teraz dzięki pracom w Sindos, gdzie znaleziono dobrze zachowane warstwy stratygraficzne wraz z kośćmi zwierząt udało się wykorzystać datowanie o wysokiej rozdzielczości do weryfikacji tego, co wiemy o historii świata egejskiego. I okazało się, że nasze dotychczasowe datowanie było błędne, a różne wydarzenia ze wspomnianego okresu należy przesunąć w czasie o 50–150 lat.
![](/media/lib/404/n-sztuka-3a4127c7e0a7488a2c79364926230c04.jpg)
Wyjątkowe odkrycie w australijskiej jaskini. To trzecie takie miejsce na świecie
30 maja 2020, 10:23Australijscy archeolodzy trafili na jedne z najbardziej szczegółowych miniaturowych rysunków naskalnych wykonanych z szablonów. Odkryto je w jaskini Yilbilinji w Limmen Natonal Park na południowo-zachodnim wybrzeżu Zatoki Carpentaria. Jaskinię zamieszkiwali w przeszłości przedstawiciele ludu Marra.
![](/media/lib/115/n-tabliczka-8e317097d72fb03016737758f3305829.jpg)
Pióro ważniejsze od miecza. To technologie informacyjne decydowały o rozwoju imperiów
29 maja 2020, 20:10Jak się okazuje, do rozwoju wielkich cywilizacji ludzkości potrzebny był nie tylko miecz i pług, ale również pióro. Autorzy najnowszej analizy dowodzą, że o być albo nie być protopaństw i pierwszych cywilizacji decydowała technologia informacyjna.
![](/media/lib/404/n-szympanstermit-43a60cdb60e2cc0689c8ab5ec30b7eef.jpg)
Badania potwierdzają, że szympansy posiadają własne kultury
29 maja 2020, 11:52Od pewnego czasu wśród specjalistów kiełkuje idea „szympansiej etnografii”, czyli badań kulturoznawczych nad szympansami. Już sam pomysł, że inne zwierzęta niż ludzie mogą wytworzyć kulturę – czyli zbiór zachowań i norm społecznych różnych w różnych grupach – jest niezwykle kontrowersyjny. Tymczasem ukazały się kolejne badania, które potwierdzają, że istnieje kultura szympansów.
![](/media/lib/404/n-buty-45626397785e6f2ab569a50b721d8e30.jpg)
W Korei Południowej znaleziono pozłacane buty z brązu z czasów królestwa Silla
29 maja 2020, 10:47Podczas wykopalisk w pobliżu grobu Nr 120 w sąsiedztwie Hwangnam-dong w Gyeongsangu Północnym w Korei Południowej odkryto pozłacane buty z brązu z okresu królestwa Silla (końca V-początku VI w.). Służba Dziedzictwa Narodowego (CHA) oraz Instytut Badania Dziedzictwa Kulturowego Królestwa Silla poinformowały, że wykopaliska znajdują się na początkowym etapie.
![](/media/lib/404/n-mapamieszania-cfd6133cbeccd7dae64584452dc24aa5.jpg)
Zanim powstały pierwsze państwa dochodziło do mieszania się ludzi na wielką skalę
28 maja 2020, 20:01Anatolia, północny Lewant i Kaukaz odegrały niezwykle ważną rolę w rozwoju złożonych społeczności i kultur epoki miedzi i brązu. Najnowsze genomów 110 osób żyjących w okresie od 7500 do 3000 lat temu pozwoliły lepiej zrozumieć przemieszczanie się ludzi i niesionych przez nich kultur na krótko przed powstaniem pierwszych państw.
![](/media/lib/404/n-myszy-lodowcowe-4096e735bd864a9aa584d335555412ca.jpg)
Słabo poznane myszy lodowcowe poruszają się jak stado - z podobną prędkością i w tym samym kierunku
28 maja 2020, 19:56Amerykańscy naukowcy zauważyli, że ruch tzw. myszy lodowcowych (ang. glacier mice), czyli kulistych konglomeratów mchów i osadów, odbywa się na powierzchni lodowca z podobną prędkością i ma charakter "stadny" - kule przemieszczają się w tym samym kierunku. Wyniki ich badań ukazały się właśnie w piśmie Polar Biology.
![](/media/lib/144/n-drogamleczna-b2c3993cfe2190919781c86d3e72e008.jpg)
Układ Słoneczny powstał, bo przez Drogę Mleczną przeszła galaktyka karłowata?
27 maja 2020, 11:09Co jakiś czas przez Drogę Mleczną przechodzi galaktyka karłowata SagDEG (Sagittarius Dwarf Elliptical Galaxy). To drugi najbliższy satelita naszej galaktyki, a jego przejście przez dysk Drogi Mlecznej powoduje silne zaburzenia i wywołuje gwałtowne tworzenie się gwiazd. Niewykluczone, że istnienie Układu Słonecznego zawdzięczamy właśnie jednemu z takich przejść.